Η αναταραχή των τελευταίων ημερών στο bloghood μ’ έκανε να σκεφτώ και πάλι ορισμένα πράγματα για το blogging. Αρκετά από αυτά τα είχε αναφέρει και σχολιάσει ο Mboy σε πρόσφατο post – που κανείς θα το χαρακτήριζε προφητικό, αν μ’ αυτόν τον τρόπο επεδίωκε να βάλει στη θέση του κοινού νοός την ικανότητα της προφητείας. Κινδυνεύοντας να επικριθώ επειδή κάνω metablogging (που δεν το θεωρώ κατ’ ανάγκην κακό, εφόσον πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις), θα επαναλάβω μερικά πράγματα που είχα γράψει παλαιότερα. Φυσικά, θα μιλήσω για τον εαυτό μου, καθώς δεν είναι δυνατόν να στηριχτώ σε εμπειρίες και σκέψεις άλλων.

Το blog μου το ξεκίνησα από περιέργεια κι επειδή μου αρέσει να γράφω. Το βρήκα καλή ευκαιρία να διατυπώσω κάποιες απόψεις για θέματα που βρίσκω ενδιαφέροντα, να βγάλω το άχτι μου αν θέλετε, και ενδεχομένως να μάθω και πώς σκέφτονται ή αντιδρούν επί των ιδίων ζητημάτων όσοι θα έκαναν τον κόπο να διαβάσουν τα post. Αν ισχυριστώ ότι δεν μ’ ενδιέφερε να έχω αναγνώστες, ουδείς θα με πιστέψει, καθόσον εν τοιαύτη περιπτώσει θα μπορούσα κάλλιστα να κρατώ τα κείμενά μου στο συρτάρι μου· από τη στιγμή που ανεβάζει κανείς post, επιθυμεί φυσικά να διαβαστούν. Αλλά μέχρι εκεί: κοντολογίς, όλα εκείνα που έμαθα αρκετά αργότερα για ψηφοφορίες, δημοφιλή blogs, εκδόσεις, δημόσιες σχέσεις και τα παρόμοια δεν με αφορούν, αφενός διότι δεν έχω καταφέρει να βρω νόημα και σκοπιμότητα και αφετέρου διότι, για τα δικά μου μέτρα, η ενασχόληση περί τα τοιαύτα θα μετέτρεπε μια διασκεδαστική δραστηριότητα σε πηγή άγχους.

Είχα αποφασίσει το blog μου να μην είναι «προσωπικό» - με την έννοια του ημερολογίου σκέψεων και εξομολογήσεων. Πολλοί οι λόγοι – ο κυριότερος, ότι δεν τα καταφέρνω σε τέτοια κείμενα, μου βγαίνουν μελοδραματικά και το μελόδραμα το σιχαίνομαι και επί σκηνής και επί χάρτου. Βέβαια, σε ορισμένα post μιλάω για θέματα χωρίς ενδιαφέρον: ένα ξημέρωμα στην αυλή μου, κάποιες αναμνήσεις από το Πάσχα όταν ήμουν παιδί, και άλλα τέτοια. Διαθέσεις και εντάσεις της στιγμής που βρήκαν το δρόμο της έκφρασης – τίποτα περισσότερο και πάντως μέσα στο πλαίσιο των επιλογών μου· δεν μ’ εμποδίζει τίποτα ν’ αρχίσω ξαφνικά να κρατώ λεπτομερές ημερολόγιο των καθημερινών μου δραστηριοτήτων, διότι ο καθορισμός της θεματικής, του τόνου και του ύφους είναι αποκλειστικά δική μου υπόθεση. Τουτέστιν, το blog δικό μου είναι και ό,τι θέλω γράφω εκεί μέσα.

Από μιαν άλλη άποψη, το blog είναι απολύτως προσωπικό. Μολονότι είναι γνωστό και αυτονόητο ότι η γλώσσα χρησιμοποιείται και για να λέει ψέματα, δεν είχα κανένα λόγο να καταγράφω και να δημοσιεύω απόψεις που δεν πιστεύω. Ως εκ τούτου, οτιδήποτε έχει δημοσιευτεί στο blog μου με αντιπροσωπεύει· αλλά, αυτό το ξέρω μόνον εγώ, όσοι με διάβαζαν γνωρίζοντάς με εκ των προτέρων, και ενδεχομένως όσοι με γνώρισαν μετά. Όλοι οι άλλοι πιθανόν να έχουν φτάσει σε παρόμοιο συμπέρασμα βασισμένοι στα κείμενά μου – αλλά εν τοιαύτη περιπτώσει ανάγουν τις δημοσιευμένες απόψεις στον λεγόμενο «νοούμενο συγγραφέα», δηλαδή στην εικόνα αυτή που συγκροτείται από τα ίδια τα κείμενα και που μπορεί να ταυτίζεται με την πραγματική μου εικόνα, αλλά μπορεί και όχι: οι πιθανότητες είναι μισές-μισές και το αν η ζυγαριά γείρει προς το 50% της αλήθειας ή προς το 50% του ψεύδους είναι υπόθεση αναγνωστικής επιλογής. Μ’ αυτήν την έννοια (και με μία ακόμη, που θα αναφέρω παρακάτω) είμαι δικτυακή persona: το έγραψε τις προάλλες ο pascal σ’ ένα σχόλιό του (αναφερόμενος στους bloggers συλλήβδην) και συμφώνησα. Αν υποθέσουμε ότι αρχίζω από αύριο να δημοσιεύω κείμενα όπου θα υποστηρίζω απόψεις αντιφατικές με όσες έχω δημοσιεύσει ως τώρα, συγκροτώντας την εικόνα ενός διαμετρικά αντίθετου «νοούμενου συγγραφέα», όσοι με γνωρίζουν, θα θεωρήσουν είτε ότι είμαι σχιζοφρενής, είτε ότι τόσον καιρό τους δούλευα, είτε ότι κάνω πλάκα. Από την άλλη, οι άγνωστοι αναγνώστες θα σκεφτούν ότι λέω ψέματα και θα έχουν δίκιο σε ό,τι αφορά τη δικτυακή «Λίτσα», μόνο που δεν θα είναι σε θέση να αποφανθούν ποια από τις δύο αυτές εικόνες αντιστοιχεί περισσότερο στην «άλλη», δηλ. στο πραγματικό πρόσωπο που υπογράφει ως Λίτσα – μόνο που αυτή η «άλλη» (οντολογικά μιλώντας) μέσα στο Δίκτυο δεν υπάρχει, υπάρχει μόνο η «Λίτσα», που δεν είναι παρά μια λεκτική κατασκευή.

Persona είμαι και με μία ακόμη έννοια: στο προφίλ μου έχω γράψει δυο-τρία πραγματάκια: ότι είμαι Ιχθείς (δηλ. αυτό μόνο του βγήκε, εγώ απλώς ημερομηνία γέννησης έβαλα), ότι γκρινιάζω και ότι η αγαπημένη μου ταινία είναι το A Girl with a Pearl Earing. Από την υπογραφή μου, συνάγεται ότι είμαι και γένους θηλυκού: αλλά στα πρώτα μου κείμενα απέφευγα συστηματικά να χρησιμοποιώ εκφράσεις θηλυκού γένους: δεν έγραφα, λ.χ., «είμαι εκνευρισμένη» αλλά «έχω εκνευριστεί» - όθεν και σε κάποιο σχόλιο είχε γραφτεί – «δεν ξέρω αν είσαι γυναίκα ή άντρας». Όλα αυτά τα (ελάχιστα) «βιογραφικά» δεδομένα συνιστούν τη δικτυακή μου ταυτότητα, και το αν κανείς θεωρήσει ότι συμπίπτουν με την πραγματικότητα είναι επίσης υπόθεση επιλογής.

Μέσα από το blogging γνώρισα αρκετούς ανθρώπους· αρχικώς από τα κείμενα και τα σχόλιά τους, αργότερα κι από κοντά. Μέχρι να τους δω ζωντανούς μπροστά μου, ήταν κι εκείνοι για μένα δικτυακές persones ή κείμενα, όπως είχα γράψει κάποτε. Η γνωριμία μας άνοιξε μια καινούρια δίοδο επικοινωνίας, ανεξάρτητη από το blogging: συναντήσεις, τηλεφωνήματα, e-mails. Όλα αυτά είναι έξω από το Δίκτυο και το αν θα διαρκέσουν ή όχι επαφίεται πλέον σε άλλες παραμέτρους, ανθρώπινες και όχι ψηφιακές. Αλλά, εντός Δικτύου, ο Godot εξακολουθεί να είναι ο Godot, η mmg παραμένει mmg, ο Mboy δεν άλλαξε ταυτότητα – το ίδιο και η Tomboy, o Zouri, η Cherry, ο ΕΥ-ΑGGELOS κλπ. Εκείνο που άλλαξε ήταν ο βαθμός αμεσότητας – δηλαδή κάποια από τα λεγόμενά μας μπορεί ν’ αναφέρονται σε πράγματα που έχουν συμβεί μεταξύ μας εκτός δικτύου. Κοντολογίς, το δικτυακό παιχνίδι έχει ακόμη τους ίδιους κανόνες. Φυσικά, υπάρχουν bloggers τους οποίους διαβάζω, χωρίς να έχω γνωρίσει ακόμη: πιστεύω ότι αυτά που γράφουν είναι «αλήθεια», γνωρίζοντας εν τούτοις ότι η ίδια φέρω την ευθύνη αυτής της απόφασης.

Αρκετοί ισχυρίζονται ότι το blogging και οι φιλίες που συγκροτούνται δι’ αυτού είναι «εικονική ζωή» η οποία έρχεται να υποκαταστήσει την πραγματική. Σε ό,τι με αφορά, το πράγμα δεν είναι ακριβώς έτσι: η «Λίτσα» του δικτύου υπάρχει μόνο εφόσον υπάρχουν τα κείμενα και τα σχόλιά της, η άλλη υπάρχει επί 24ώρου βάσεως και δεν ασχολείται διαρκώς με όσα δημοσιεύει στο blog της. Το τι συμβαίνει στο blog της την απασχολεί ως ένα βαθμό και μόνον εφόσον αποφασίζει η ίδια. Τα όρια δεν είναι δυσδιάκριτα, αντιθέτως είναι πολύ σαφή. Τουτέστιν, δεκάρα δεν δίνει αν το προχτεσινό της κείμενο είχε 150 σχόλια και το χτεσινό μόνο 2. Επίσης, ολίγον ασχολείται με το αν ένας άγνωστος σχολιαστής της είπε «Α, τι ωραία που γράφεις!» κι ένας άλλος «Πάλι μας έπρηξες με τις φιλοσοφίες σου, τράβα να μαγειρέψεις»: επειδή δεν έχει αναγάγει την ύπαρξή της στην αποδοχή ή την απόρριψη άλλων δικτυακών εικόνων, ούτε θεωρεί ότι δικαιώνεται η άποψή της ανάλογα με τον αριθμό αναγνωστών και σχολίων, πολλώ δε μάλλον δεν επιδιώκει την καταξίωση μέσω του blogging. Σε ό,τι αφορά τις φιλίες τα είπα ήδη: αυτές πια έχουν ξεφύγει από τον κόσμο του δικτύου, συνεπώς δεν κινδυνεύουν από αποχωρήσεις, αναχωρήσεις, ακυρώσεις και delete.

Κάπως έτσι έχουν τα πράγματα με τη «Λίτσα» και την άλλη. Και όλα αυτά σε προσωπικό επίπεδο – το επαναλαμβάνω. Δεν μου αρέσει, λ.χ., να βρίζω γραπτώς· σε ένα από τα πρώτα κείμενα που δημοσίευσα στο Tatween, ο dim79 μπήκε να σχολιάσει με τρόπο εριστικό και άκρως προσβλητικό· αν μιλούσαμε δια ζώσης, από ένα σημείο και μετά ενδεχομένως θα του είχα αντιγυρίσει τις προσβολές – στο blog δεν το έκανα, επειδή προτίμησα την οδό της λογικής επιχειρηματολογίας – βρίσκω πιο ενδιαφέρον να αποδεικνύεις στον άλλον ότι είναι ανόητος αντί να του αποδίδεις τον χαρακτηρισμό. Αλλά, αυτό συνέβη άπαξ· σπανίως συνεχίζω πια την αντιπαράθεση, δεν απαντώ στα κακόβουλα σχόλια και, ναι, έχω απενεργοποιήσει τα ανώνυμα σχόλια, επειδή κάποια εποχή ήταν υβριστικά: με το σκεπτικό ότι δεν θα ήθελα κάποιος, άγνωστός μου, να έρθει στο σπίτι μου και να με βρίζει (αυτήν την αναλογία ή ο π μου την είπε ή η mmg – δεν θυμάμαι). Φυσικά, όπως λέει ο Mboy, μ’ αυτόν τον τρόπο δεν έχουν την ευκαιρία να σχολιάσουν όσοι δεν έχουν blog, οπότε χάνεται μια ευκαιρία διαλόγου· σωστό, αλλά εάν κάποιος θέλει πράγματι να πει κάτι, μπορεί να στείλει e-mail. Και, όχι, δεν έχω καθόλου επιφυλάξεις γι’ αυτή μου την απόφαση ούτε αισθάνομαι άσχημα που επιβάλλω «λογοκρισία».

Αλλά αυτές μου οι αποφάσεις δεν έχουν την ισχύ κανόνος, δεν επιδιώκω να τις επιβάλω και ούτε κρίνω αρνητικά όσους αποφασίζουν να πράττουν διαφορετικά· το πολύ-πολύ, αν διαπιστώσω ότι με ενοχλεί κάτι υπερβολικά, σταματώ να το διαβάζω. Το μέσο μου δίνει τη δυνατότητα επιλογής - ποιους θα βάλω στα links μου και ποιους θα βγάλω, ποιους θα διαβάσω και ποιους όχι, σε ποιους θα σχολιάσω και σε ποιους θα σιωπήσω – και δεν οφείλω να εξηγήσω σε κανέναν γιατί κάνω αυτήν την επιλογή και όχι την άλλην. Επιπλέον, δεν με διόρισε κανένας κήνσορα, κριτικό, ηθικολόγο ή οτιδήποτε άλλο: μπορεί να αντιμετωπίζω σαρκαστικά κάποιες συμπεριφορές που βασίζονται σε ανόητες προϋποθέσεις και σε πεπλανημένες προσδοκίες, όταν προσλαμβάνουν τη μορφή γενικότερου φαινομένου· το κάνω με τη διάθεση που χλευάζω, λ.χ., την τηλεοπτική πραγματικότητα ή τη μαζική κουλτούρα, και πάντα όταν αυτές οι συμπεριφορές έρχονται να προκαλέσουν τη δική μου ελευθερία. Γι’ αυτό το λόγο είχ αντιδράσει όταν πρωτοφτιάξαμε το bloghood και ορισμένοι είχαν επιτεθεί στη mmg για κάτι που είχε να κάνει με ψήφους στο Monitor και με αριθμούς σχολίων – ούτε που θυμάμαι. Και το σκεπτικό ήταν (και είναι) πολύ απλό: αν εσείς θέλετε να γίνετε διάσημοι μέσω του blogging, κάντε το, αλλά αφήστε ήσυχους εμάς που κάνουμε απλώς το κέφι μας. Αλλά, μέχρι εκεί: κατά τα λοιπά, ουδόλως με αφορά αν ο τάδε blogger είναι εγωιστής, συνεπώς δεν δέχεται την κριτική· δεν επιθυμώ να παραστήσω τον Savonarola ούτε εντός ούτε εκτός δικτύου, και, ξαναλέω, ουδείς μου ανέθεσε την αποστολή να σώσω τον κόσμο και να βελτιώσω την ανθρωπότητα. Αναλόγως, ουδόλως με αφορούν τα σχόλια που εμπεριέχουν προσωπικούς χαρακτηρισμούς για μένα: αν ο σχολιαστής δεν έχει τη στοιχειώδη κρίση να κάνει τη διάκριση ανάμεσα στη «Λίτσα» και στην άλλη, απλώς γελοιοποιείται· και πάντως, μπορώ να τον διαβεβαιώσω εκ των προτέρων ότι δεν είμαι όλα αυτά που υποθέτει, αλλά ακόμη χειρότερη – και τι μ’ αυτό;

Ανέφερα προηγουμένως το bloghood και τον πρώτο καιρό που ήρθαμε στο blogspot. Γράφω «ήρθαμε», επειδή αρκετοί είχαμε ξεκινήσει από το blogs.gr, εκεί μέσα γνωριστήκαμε, κι όταν άρχισαν οι φασαρίες με τις αναβαθμίσεις και τους servers αποφασίσαμε να συνεχίσουμε αλλούς. Το bloghood το φτιάξαμε σαν ένα «σαλόνι» ή πίνακα περιεχόμενων, ας πούμε, όπως αυτός που υπήρχε στο blogs.gr, για να μη χαθούμε ανάμεσα στους πολυάριθμους bloggers του blogspot: είναι σαν να μεταφέραμε τη γειτονιά μας. Αλλά ήταν μόνον αυτό και τίποτα περισσότερο – ούτε αποκλειστικό club, ούτε ιδεολογικο-πολιτική ομάδα, ούτε πραξικόπημα για να «πάρουμε» την «εξουσία» στο blogspot. Ορισμένοι το είδαν ως συντονισμένη απόπειρα να γίνουμε δημοφιλείς – και άρχισαν τις επιθέσεις· παιδαριώδης αντίδραση, αλλά δικαίωμά τους. Ορισμένοι από μας, πάλι, το είδαν ως το forum της παρέας. Και, αυτό ήταν λάθος – ακριβώς επειδή η παρέα πια δεν είναι δικτυακή· συνεπώς, το ότι ο Mboy και η Tomboy αποφάσισαν να αποχωρήσουν, για μένα δεν έχει κάποιο ειδικότερο νόημα σε ό,τι αφορά τη φιλία μας, απλώς μου κάνει λίγο πιο περίπλοκη τη ζωή όταν θέλω να δω τα κείμενά τους. Ακόμη κι αν αποφάσιζαν να κλείσουν τα blog τους και να φύγουν οριστικά, δεν θα είχε ειδικότερο νόημα – δεν θα τους έχανα από φίλους, αλλά δεν θα είχα την ευκαιρία να επικοινωνώ μαζί τους τόσο συχνά και να διαβάζω τις σκέψεις τους· αλλά, έτσι κι αλλιώς, τούτο μου συμβαίνει και με φίλους που δεν ασχολήθηκαν ποτέ με το blogging. Και, όχι, δεν θ ακάτσω να σκεφτώ ότι «ήθελαν να μας διαλύσουν και το πέτυχαν» - μπορεί όντως να συμβαίνει κάτι τέτοιο, αλλά δεν μου αρέσουν οι θεωρίες συνωμοσίας – για τον πρόσθετο λόγο ότι δεν κατάφεραν (όποιοι, τέλος πάντων) να διαλύσουν τίποτα.

ΥΓ. Κατά παράβαση των συνηθειών μου, σήμερα έγραψασε πρώτο πρόσωπο. Σε πρώτο ενικό – ακριβώς για να τονίσω το ατομικό στοιχείο – και όχι σε πρώτο πληθυντικό, που θα παραπλανούσε προβάλλοντας τις δικές μου επιλογές ως αποδεκτές από ένα απροσδιόριστο σύνολο, ένα αφηρημένο «εμείς», του οποίου εκπρόσωπος θα αυτο-διοριζόμουν. Επίσης, απέφυγα το δεύτερο και το τρίτο ενικό και πληθυντικό, επειδή ο τόνος θα γινόταν έκδηλα διδακτικός, και (επι)κριτικός. Πιθανόν, να γράφω έτσι για να θυμηθώ κι εγώ πράγματα που ενδεχομένως έχω ξεχάσει.